TS.BS.CKII. Trà Anh Duy

Trung tâm Sức khỏe Nam giới Men’s Health

Đa niệu toàn thể: khi thể tích nước tiểu 24 giờ trên 2.8 lít (trên 40 ml/kg/giờ) sau khi đánh giá nhật ký đi tiểu 3 ngày. Đa niệu toàn thể có thể gây ra do lợi niệu do thải muối hoặc thải nước, làm bệnh nhân khát nhiều, uống nhiều. Uống nhiều, khát nhiều có thể do nguyên nhân tâm lý hoặc do thói quen. 

1. Lợi niệu do thải nước: phân biệt lợi niệu do thải muối và do thải nước bằng cách đo độ thẩm thấu nước tiểu (độ thẩm thấu nước tiểu trến 1010 cho trường hợp lợi niệu do thải muối).

   - Đái tháo nhạt trung ương: kiểm soát thăng bằng nước do các thụ thể thẩm thấu ở hạ đồi, khi cơ thể mất nước, áp lực thẩm thấu tăng, làm tăng bài tiết ADH, ADH tác động lên ống góp ở thận, gây tăng tái hấp thu nước. Cơ thể người bình thường có chu kỳ bài tiết ADH bình thường: ban đêm ít nước tiểu hơn so với ban ngày. Đái tháo nhạt còn do suy chức năng tuyến yên. Ở bệnh nhân bị liệt do chấn thương cột sống, chu kỳ bài tiết ADH bị rối loạn, cơ thể tạo ra nhiều nước tiểu vào ban đêm và rối loạn này đáp ứng với desmopressin và hạn chế dịch nhập. Tuy nhiên, bệnh nhân bất động có nồng độ canxi niệu cao do tăng huy động canxi từ xương vào máu và lọc vào nước tiểu cũng góp phần gây đa niệu. 

  - Đái tháo nhạt do thận: do ống góp thận không đáp ứng với ADH do bất thường các kênh vận chuyển nước, trường hợp này không đáp ứng với desmopressin. Đái tháo nhạt do thận xảy ra trong trường hợp thận ứ nước hai bên, do ống góp thận bị chèn ép và teo đi. Teo ống góp xảy ra trước khi xảy ra các rối loạn chức năng khác của cầu thận. Tái hấp thu nước và thải chất điện giải cũng bị ảnh hưởng.

  - Đái tháo nhạt do uống nhiều: khát nhiều, gây uống nhiều nước, có thể do nguyên nhân tâm lý hay do thói quen. Uống nhiều nước làm cho cơ thể tạo ra một lượng lớn nước tiểu. Dễ bị ngộ độc nước. Cần phải tư vấn tâm lý và nội tiết cho bệnh nhân.

2. Lợi niệu thẩm thấu: Ở người bình thường, thể tích nước tiểu ban đêm được điều chỉnh một phần do bài tiết natri, kali, ure. Tuy nhiên, phần lớn natri, kali, ure được bài tiết vào ban ngày. Hơn nữa, nồng độ ADH ban đêm rất cao. Do đó, cơ thể sản xuất ít nước tiểu vào ban đêm. 

3. Uống nhiều do nguyên nhân tâm lý: cần tư vấn tâm lý và tư vấn về nội tiết.

Tóm lại, đa niệu toàn thể là một trong những nguyên nhân lớn gây Tiểu đêm đặc biệt là ở người lớn tuổi. Bác sĩ Thận học, Tiết niệu – Nam khoa thường tầm soát nhóm nguyên nhân này nhằm kịp thời điều chỉnh cho người bệnh.

Xem thêm bài viết cùng chuyên mục:

• Nhật Ký Đi Tiểu Đánh Giá Tiểu Đêm
• Chẩn Đoán Tiểu Đêm Ra Sao?