Sử dụng liệu pháp hormone là điều kiện cần đối với người chuyển giới từ nam sang nữ hoặc ngược lại. Tuy nhiên, bên cạnh những tác dụng giúp các bạn có được những đặc điểm theo khuynh hướng giới tính mà mình mong muốn. Những biến chứng khi tiêm hormone cũng là vấn đề cần được cân nhắc và tìm hiểu kỹ.

Liệu pháp hormone người chuyển giới nữ là gì?

Liệu pháp hormone ở người chuyển giới nữ là sự can thiệp y khoa, sử dụng nội tiết tố nữ như estrogen hoặc kết hợp với progestagen và ức chế androgen. Đây là liệu pháp nhằm tạo ra những thay đổi trên cơ thể người nam và phát triển thành những đặc tính sinh dục nữ. 

Bởi vì cơ địa của mỗi người là không giống nhau, do đó việc đáp ứng với các liệu pháp hormone cũng sẽ có sự khác biệt ở từng người. Thông qua các hình thức như thuốc uống, thuốc tiêm hormone, dạng thoa hoặc phẫu thuật, người chuyển giới nữ sẽ được bác sĩ chỉ định kiểm tra sức khỏe để áp dụng cách trị liệu phù hợp. 

Tại sao cần dùng liệu pháp hormone?

Mục tiêu của liệu pháp này nhằm phát triển các đặc tính sinh dục thứ phát của nữ và đè nén những đặc điểm sinh dục thứ phát của nam như:

• Phát triển mô tuyến vú (sự phát triển kích thước vú sẽ tùy thuộc cơ địa mỗi người và có thể trông hơi nhỏ nếu bạn có khung xương rộng).
• Thay đổi phân bố mỡ theo hướng nữ tính, tức là thay vì tập trung mỡ vùng bụng thì chuyển dần xuống phần hông, mông và đùi.
• Tinh hoàn nhỏ và mềm hơn, đồng thời suy giảm chức năng của tinh hoàn (sản sinh testosterone, sản xuất tinh trùng) làm giảm ham muốn, rối loạn cương, thậm chí là vô sinh.
• Giảm khối lượng cơ bắp; cơ thể uyển chuyển, dịu dàng và trông nữ tính hơn trước; lông trên cơ thể cũng giảm dần và ít đi.
• Các bề mặt da có xu hướng mềm mại và bớt mụn hơn.
• Thay đổi tuyến mồ hôi và mùi cơ thể, đồng thời ngưng tình trạng hói đầu.

Những biến chứng khi tiêm hormone có thể xảy ra?

Đa phần những người chuyển giới gặp biến chứng do tham khảo ý kiến từ các nguồn tin trên mạng và tự tiêm tại nhà. Nhất là khi không có sự hướng dẫn và theo dõi của các chuyên gia nội tiết nên các bạn dễ tiêm sai kỹ thuật, sử dụng hormone quá liều, đồng thời không kiểm soát được các chức năng các cơ quan khác trong cơ thể như: gan, thận...

Sau đây là một số biến chứng người chuyển giới nữ có thể gặp khi tự tiêm hormone tại nhà:

Áp xe nóng vùng tiêm: 

- Triệu chứng gồm sưng, nóng, đỏ, đau vùng tiêm và có thể có sốt cao, mệt mỏi kèm theo. 

- Áp xe xuất hiện sau tiêm vài phút hoặc vài giờ, thậm chí vài ngày. 

- Nguyên nhân thường do:

+ Sai kỹ thuật tiêm.

+ Không sát khuẩn vùng tiêm.

+ Kỹ thuật không đảm bảo vô khuẩn.

- Khắc phục tình trạng này bằng cách:

+ Chườm ấm.

+ Theo dõi nhiệt độ cơ thể.

+ Gặp bác sĩ để được thăm khám và xử trí kịp thời.

Áp xe lạnh vùng tiêm: 

- Triệu chứng gồm sưng, cứng vùng tiêm; không có dấu hiệu nóng, đỏ và đau. 

- Thông thường xuất hiện sau vài ngày hay vài tuần sau tiêm. 

- Nguyên nhân thường do:

+ Kỹ thuật tiêm sai cách

+ Không tiêm vô lớp cơ mà tiêm vào lớp mỡ hoặc mạch máu

+ Tiêm nhiều lần vào cùng vị trí

+ Tiêm sai góc độ hay tiêm quá nhanh cũng có thể gây ra tình trạng này.

- Nếu bạn không có chuyên môn y khoa hoặc không có người thân hay bạn bè là bác sĩ tiêm giúp. Tốt nhất hãy đến trung tâm y tế để bác sĩ thực hiện việc tiêm hormone này cho bạn.

Tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch hoặc làm bệnh tim mạch nặng hơn

Khi trị liệu với hormone sẽ có xu hướng tăng các chỉ số về mỡ máu. Điều này dễ tạo nên các mảng xơ vữa, làm nghẽn lòng mạch như động mạch vành và dẫn đến nhồi máu cơ tim, gây suy giảm chức năng tim. Ngoài ra, hormone có thể gây tăng số lượng hồng cầu, tăng độ nhớt hệ tuần hoàn, từ đó gây tăng huyết áp, lâu dần dẫn đến suy tim.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch khi:

• Sử dụng chất kích thích như hút thuốc lá
• Những người chuyển giới trên 45 tuổi
• Có bị lý nền như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu.

Tăng nguy cơ phát triển cục máu đông: 

Việc sử dụng hormone Estrogen đã được nhiều nghiên cứu chứng minh có liên quan mật thiết đến nguy cơ tăng cục máu đông và liều càng cao thì nguy cơ càng lớn. Tình trạng hay gặp là hình thành huyết khối tĩnh mạch sâu và tăng nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim hay thuyên tắc phổi. 

Các biến chứng khi tăng nguy cơ phát triển cục máu đông bao gồm:

- Tăng lượng hồng cầu và cô đặc máu. 

- Nếu cục máu đông gây tắc nghẽn tại phổi sẽ gây thuyên tắc phổi.

- Tắc động mạch tim gây ra nhồi máu cơ tim; 

- Tắc động mạch não sẽ gây đột quỵ. 

Các tình trạng trên đều là những biến chứng cực kỳ nguy hiểm, đe dọa đến tính mạng của người bệnh. Vì vậy, việc tầm soát tế bào máu và theo dõi sức khỏe định kỳ trong quá trình tiêm là vấn đề cực kỳ quan trọng nhằm tránh những biến chứng không đáng có.

Suy gan và suy thận: 

Những thuốc điều trị nội tiết đa phần chuyển hóa qua gan và thải qua thận. Vì vậy, nếu sử dụng quá liều chỉ định của bác sĩ, có thể gây ra tình trạng suy gan, suy thận. Việc sử dụng liều cao cũng không giúp người tiêm thêm nữ tính mà còn tăng nguy cơ tác dụng phụ.

Lời khuyên từ chuyên gia:

• Tìm hiểu trước các thông tin chính thống về liệu pháp tiêm hormone, cũng như hiểu rõ những tác dụng phụ có thể xảy ra khi bắt đầu điều trị.
• Nếu chưa sẵn sàng hoặc vẫn còn do dự về quyết định chuyển giới nữ. Hãy suy nghĩ thêm, đừng vội thử điều trị nội tiết. Hoặc bạn cũng có thể tham khảo lời khuyên từ gia đình, bạn bè và những chuyên viên tâm lý về vấn đề này.
• Khi bắt đầu liệu trình điều trị nội tiết, cố gắng tuân thủ đúng phác đồ, không nên tự ý đột ngột dừng điều trị mà nên có trao đổi với bác sĩ trước.
• Việc hút thuốc lá có thể làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch, cũng như tình trạng đông máu và những ảnh hưởng sức khỏe khác. Vì vậy, bác sĩ cũng khuyên bạn nên cố gắng cắt giảm hoặc bỏ thuốc lá.
• Liệu pháp hormone không phải là cách duy nhất giúp người chuyển giới đạt được khuynh hướng tính dục như mong muốn. Do đó, hãy trao đổi với bác sĩ để có phương pháp điều trị phù hợp.