Vô sinh hiếm muộn nam ngày càng trẻ hóa là một trong những vấn đề khiến đấng mày râu không khỏi lo lắng.

Giãn tĩnh mạch thừng tinh là một trong những nguyên nhân gây vô sinh nam thường gặp ở nam giới văn phòng, do tính chất công việc ngồi nhiều và ít vận động.

Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi ThS. BS. Võ Duy Tâm - Trung tâm Sức khỏe Nam giới Men's Health

Đến khám tại Trung tâm Sức khỏe Nam giới Men’s Health vì tình trạng đau tức bìu sau hơn 2 tuần không khỏi, anh V.T.M. 27 tuổi, ở Bình Dương vô cùng lo lắng khi nhận được kết quả xét nghiệm.

Triệu chứng giãn tĩnh mạch thừng tinh

Bác sĩ Võ Duy Tâm là người đã thăm khám cho anh. Qua hỏi bệnh, anh M. chia sẻ anh là nhân viên văn phòng, thường xuyên làm việc cả ngày trên máy tính, việc dành ra 12 – 14 tiếng một ngày làm việc là chuyện bình thường.

Gần đây, khi ngồi lâu anh lại có cảm giác ê, nặng ở vùng bìu, đau tức ở hai tinh hoàn. Lúc đầu, cảm giác này chỉ hay xuất hiện vào chiều tối, đến nay thì gần như anh ngồi tầm 1-2 tiếng là lại đau. Cơn đau cả hai bên tinh hoàn nhưng bên trái thì có vẻ nặng nề và thường xuyên hơn. Có lúc cảm giác ê tức này lan lên vùng nếp bẹn 2 bên. Khi cơ thể vận động, đứng dậy đi lại hoặc nằm nghỉ lại thấy bớt.

Thật sự cái đau tức bìu này không đau dữ dội, nếu công việc bận rộn, tôi quên đi hoặc cố ngồi làm cho xong việc thì vẫn có thể được. Tôi đi khám chỉ vì cảm giác này kéo dài, gây phiền phức thôi chứ cũng không có vấn đề.

– Anh V.T.M. lạc quan chia sẻ.

Chẩn đoán giãn tĩnh mạch thừng tinh

Sau khi thăm khám và đánh giá, Bác sĩ Tâm ghi nhận 2 bìu chảy xệ, một số tĩnh mạch giãn lớn, ngoằn nghèo và có xu hướng nổi cộm lên bề mặt da bìu. Khám thừng tinh thấy búi tĩnh mạch giãn lớn như búi giun.

Dù đã có thể chẩn đoán tương đối chính xác nguyên nhân gây đau tức bìu là do bệnh lý giãn tĩnh mạch thừng tinh. Nhưng vẫn cần thực hiện một số chỉ định cận lâm sàng khác như siêu âm Doppler bẹn – bìu và xét nghiệm tinh dịch đồ để đánh giá bệnh chính xác nhất.

Kết quả siêu âm xác định tĩnh mạch tinh giãn lớn, có dòng máu phụt ngược khi rặn. Tinh dịch đồ thấy tổng số tinh trùng của anh M. chỉ đạt 15 triệu, tỷ lệ % tinh trùng di động chỉ đạt 5%, gần 80% tinh trùng chết, nhiều tinh trùng dị dạng.

Đây là trường hợp giãn tĩnh mạch thừng tinh độ III, không cần sờ khám đã thấy tĩnh mạch nổi cộm lên mặt da. Đây rất có thể cũng là nguyên nhân gây thiểu nhược quái tinh (giảm chất lượng, số lượng tinh trùng).

– BS Tâm nhận định. “Trong tình huống này, bệnh nhân nên được điều trị bằng phẫu thuật cột thắt tĩnh mạch thừng tinh”.

Khi nào cần điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh bằng phương pháp phẫu thuật?

Giãn tĩnh mạch thừng tinh là bệnh lý rất thường gặp ở nam giới, đặc biệt là nam giới hiếm muộn, vô sinh. Có đến gần 40% nam giới chậm con phát hiện có bệnh lý này đi kèm.

Hệ thống tĩnh mạch bị giãn lớn, không vận chuyển máu về tốt, gây ứ trệ máu, từ đó gây cảm giác căng tức. Sự ứ trệ này làm cho trao đổi nhiệt kém, khiến tinh hoàn tăng nhiệt độ. Hơn nữa, việc ứ trệ máu tĩnh mạch cũng góp phần làm thiểu dưỡng tinh hoàn, làm tinh hoàn teo và mất chức năng theo thời gian.

Bệnh sẽ diễn tiến ngày càng nặng hơn nếu không có sự can thiệp điều trị đúng và kịp thời. Bệnh nhân hoàn toàn có thể được điều trị bảo tồn, dùng thuốc uống tăng cường trương lực mạch máu và độ bền thành mạch. Đồng thời tích cực thay đổi lối sống, nghỉ ngơi và vận động hợp lý.

Một số trường hợp nặng như anh M., nên phẫu thuật cột thắt tĩnh mạch thừng tinh sớm vì giãn tĩnh mạch độ III và đã có ảnh hưởng trầm trọng đến chức năng sản xuất tinh binh.

Việc phẫu thuật giúp ngăn chặn máu đi theo các tĩnh mạch vốn dĩ đã "hư hỏng", hướng chúng đi theo các thông nối bình thường khác. Từ đó, giúp hoạt động của tinh hoàn trơn tru và tốt hơn.

Sau phẫu thuật bệnh nhân vẫn phải tiếp tục tái khám theo dõi, thay đổi lối sống tích cực và điều trị thuốc (nếu cần). Ngoài ra, bệnh nhân giãn tĩnh mạch thừng tinh còn được chỉ định phẫu thuật khi đau bìu kéo dài mà điều trị nội khoa liên tục 6 tháng không đỡ. Trong một số tình huống bệnh có xu hướng gây teo tinh hoàn cũng có chỉ định can thiệp sớm.

Người bệnh cần bình tĩnh, cùng với các bác sĩ Nam khoa thảo luận về các phương án điều trị tối ưu và hiệu quả nhất. Không hẳn cứ chẩn đoán giãn tĩnh mạch tinh là phải phẫu thuật, nhưng phẫu thuật cột thắt tĩnh mạch tinh đúng chỉ định mang lại nhiều lợi ích cho bệnh nhân, giúp giảm đau và hồi phục dần khả năng sinh sản.