Ở nước ta hiện nay có khoảng gần 1 triệu cặp vợ chồng mắc chứng vô sinh. Nguyên nhân xuất phát từ nam và nữ với tỷ lệ ngang nhau.

Vì vậy mà nếu sau một năm với nữ dưới 35 tuổi hoặc nửa năm với nữ trên 35 tuổi, chung sống vẫn chưa thể có con thì phải quan sát dấu hiệu vô sinh ở cả hai người.

Việc phát hiện sớm bệnh không phải là điều dễ dàng, nhưng những triệu chứng được đề cập trong bài viết sẽ phần nào gợi ý vấn đề trục trặc trong khả năng sinh sản cho phái mạnh, cần phải lưu tâm.

Dấu hiệu vô sinh ở nam giới

Quan sát bộ phận sinh dục là cách tốt nhất để thấy được biểu hiện vô sinh. Chúng thường gồm bất thường ở số lượng, chất lượng tinh trùng và đặc điểm của tinh hoàn (nơi sản xuất tinh trùng), tuyến tiền liệt (nơi sản xuất 70% tinh dịch) và dương vật (nơi tinh trùng xuất ra ngoài).

Tinh hoàn lạc chỗ: thay vì nằm trong bìu – nơi có nhiệt độ tốt nhất để đảm bảo chức năng của tinh hoàn, thì nó lại ở trong ổ bụng hoặc vị trí khác trên cơ thể. Nhiệt độ cao khiến tinh hoàn mất đi khả năng sinh sản ra tinh trùng và tổng hợp nội tiết tố cho phái mạnh.

Sai vị trí lỗ tiểu: là khi lỗ tiểu đóng thấp, niệu đạo đóng cao. Lỗ sáo thay vì nằm trên đầu dương vật như bình thường lại mọc ra ở thân, thậm chí gốc dương vật, thường kèm theo cong dương vật. Tinh dịch xuất ra không được bắn vào trong âm đạo và không thụ thai. Những bất thường này có thể quan sát thấy ngay ở bé trai sơ sinh, nhưng không phải ai cũng được phát hiện và sửa chữa từ sớm. Một số người tới khi lấy vợ không có con mới đi khám.

Sưng đau bao quy đầu: viêm, nhiễm khuẩn tại bao quy đầu hoặc quy đầu. Đây là nơi tích tụ của mồ hôi, nước tiểu, da chết, ẩm ướt thường xuyên nên rất có lợi cho sự phát triển của vi sinh vật, nấm gây bệnh. Viêm nhiễm ảnh hưởng đến khả năng quan hệ, có thể lan vào trong gây viêm và ảnh hưởng đến tinh trùng. Đặc biệt là những người có bao quy đầu dài hay hẹp so với bình thường sẽ dễ viêm nhiễm hơn, vì khó lột bao quy đầu ra để rửa sạch.

Thân dương vật có tổn thương nhưng không đau: nguy cơ cao là do bệnh tình dục, như sùi mào gà, giang mai hoặc do ung thư dương vật rất nguy hiểm. Nam giới cần đi khám ngay để có biện pháp ứng phó sớm

Dấu hiệu lạ ở bìu: cụ thể là sưng to, đau hoặc không đau, ở một hay cả hai bên, một tinh hoàn có thể sa xuống thấp hơn so với bên còn lại. Những bất thường này xuất phát từ nhiều nguyên nhân, phổ biến là viêm tinh hoàn hay mào tinh hoàn, giãn tĩnh mạch thừng tinh, tràn dịch tinh mạc, chấn thương tinh hoàn (do đi xe đạp nhiều, va chạm). Đặc biệt khi cơn đau quặn dữ dội thì phải thận trọng, đây rất có thể là tình trạng xoắn thừng tinh hoặc viêm mào tinh nặng cần phải điều trị gấp.

Đau khi quan hệ, nhất là khi xuất tinh, có thể có xuất tinh máu: do kích ứng với bao cao su, màng ngăn hay thuốc diệt tinh trùng, gel bôi trơn… hoặc triệu chứng viêm/nhiễm khuẩn tuyến tiền liệt, niệu đạo; cô bé hay hậu môn không đủ dịch bôi trơn khiến dương vật bị tổn thương do cọ xát.

Rối loạn đi tiểu: bí tiểu, tiểu rát, buốt dọc đường niệu đạo, nước tiểu đục do lẫn mủ hoặc hồng nhạt do lẫn máu cảnh báo viêm bàng quang, niệu đạo.

Chảy mủ tại lỗ sáo: mủ vàng hoặc xanh nhạt là dấu hiệu điển hình của bệnh lậu, mủ trắng thường do nhiễm khuẩn quy đầu và niệu đạo.

Xuất hiện cục rắn một bên tinh hoàn, không gây đau: tổn thương lành tính tại ống dẫn tinh nhưng cũng có thể là triệu chứng ung thư tinh hoàn.

Bìu sưng to, tròn, có kèm đau hoặc không và sưng to hơn khi hoạt động: chẳng hạn mang vác vật nặng, ho hay khi ham muốn tình dục thì khả năng cao là vì thoát vị bẹn.

Bất thường khi xuất tinh: xuất sớm, xuất không ra tinh dịch hoặc xuất tinh ngược dòng; tinh dịch vón cục, đông đặc hoặc quá loãng có thể ảnh hưởng khả năng sinh sản.

Rối loạn cương dương, liệt dương: sự cương cứng của dương vật không đủ để tiến hành giao hợp và xuất tinh vào trong âm đạo nên cơ hội thụ thai tự nhiên giảm.

Chất lượng, số lượng tinh trùng kém: gồm không có tinh trùng trong tinh dịch, số lượng tinh trùng ít, khả năng vận động kém, hình thái dị dạng hoặc pH tinh dịch khác thường,… Những vấn đề này chỉ được phát hiện bằng phân tích tinh dịch đồ chuyên sâu.

Dấu hiệu toàn thân: rụng tóc, da khô nhăn, bụng béo, đổ mồ hôi, bồn chồn lo lắng, stress nặng.

Bên cạnh đó, nam giới có bệnh mạn tính như gan, thận, thiếu máu hình liềm cũng có nguy cơ vô sinh nếu như không điều trị từ sớm.

Nhìn chung, chỉ cần phái mạnh còn tinh trùng bình thường thì còn khả năng sinh con, có điều để mang thai tự nhiên sẽ rất khó.

Khám và điều trị vô sinh cho phái mạnh

Nếu người vợ đã khám cho kết quả bình thường, thì dù các anh có hay không những dấu hiệu vô sinh kể trên cũng nên tới phòng khám Nam khoa hay bệnh viện có khoa Nam học để kiểm tra tổng quát và tiến hành chữa trị sớm.

Để tìm nguyên nhân, bác sĩ sẽ khám bộ phận sinh dục ngoài và làm một số xét nghiệm như phân tích công thức máu, nước tiểu, làm tinh dịch đồ, siêu âm hay nội soi. Thấy bất thường ở đâu thì điều trị tại đó. Nếu không thể phục hồi khả năng sinh sản thì lấy tinh trùng ra ngoài và tiến hành thụ tinh nhân tạo sẽ giúp các anh mau chóng có con.

Kết luận từ chuyên gia

Điều trị vô sinh là cả một hành trình dài, làm càng sớm tỷ lệ có con sẽ càng cao. Do vậy cả nam và nữ nên chú ý hơn đến cơ thể, điều chỉnh chế độ ăn lành mạnh, vận động thường xuyên và thăm khám định kỳ để phát hiện sớm những dấu hiệu vô sinh và điều trị kịp thời.