Tinh hoàn đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì nòi giống của đàn ông. Hiểu rõ về chức năng của tinh hoàn cũng như dấu hiệu nhận biết sớm các bệnh tinh hoàn, giúp đấng mày râu bảo vệ tốt bộ phận "quý báu" này.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Võ Duy Tâm - Bác sĩ Nam khoa tại Trung tâm Sức khỏe Nam giới Men's Health.

Cấu tạo và chức năng của tinh hoàn

Tinh hoàn trong thời kỳ phôi thai, nguyên thuỷ trong bụng, qua sự phát triển của thai kỳ, tinh hoàn sẽ được hình thành, sau đó di chuyển xuống bìu và cố định ở đó. Hầu hết bé trai khi sinh ra, tinh hoàn đã nằm ở trong bìu hoặc quá trình này thường sẽ hoàn tất trong vòng 1 năm đầu sau sanh.

Kích thước tinh hoàn ở người trưởng thành khoảng từ quả chanh đến quả trứng gà (12-25ml), mật độ chắc khi sờ nắn, bóp vào cảm giác tức.

Chức năng chính của tinh hoàn chính là sản xuất tinh trùng và tiết ra hormone sinh dục nam – testosterone.

Dấu hiệu của bệnh tinh hoàn nam giới cần biết

Việc đánh giá một tinh hoàn bình thường hay bất thường cần hiểu được đặc điểm của nó. Từ đó một số biểu hiện sau đây có thể cảnh báo bệnh lý ở tinh hoàn:

Không sờ thấy tinh hoàn bên trong bìu (một hoặc cả hai bên tinh hoàn)

Bản thân bệnh nhân có thể đã nhận thấy túi bìu nhỏ bất thường, sờ không thấy cấu trúc tinh hoàn. Trong tình huống này cần cẩn thận sờ nắn cả 2 bên bìu kèm với sự hỗ trợ các phương tiện chẩn đoán hình ảnh, thường là siêu âm hoặc thậm chí là chụp cắt lớp vi tính (CTScan), nhằm xác định vị trí tinh hoàn.

- Trường hợp hoàn toàn không tìm thấy tinh hoàn hai bên thì đây là bất sản tinh hoàn (tức bẩm sinh đã không có tinh hoàn).

- Trường hợp tìm thấy tinh hoàn, nhưng tinh hoàn không nằm trong túi bìu mà nằm cao lên trên gốc bìu, ống bẹn, trong bụng và vẫn nằm trên đường đi thông thường của nó từ bụng xuống bìu thì được gọi là tinh hoàn ẩn.

- Trường hợp tìm thấy tinh hoàn nhưng nằm ngoài con đường đi đó thì là tinh hoàn lạc chỗ.

Thể tích tinh hoàn quá nhỏ

Khi người đàn ông trưởng thành, đặc biệt là trong thời gian tuổi dậy thì, kích thước tinh hoàn sẽ tăng nhanh chóng và đạt kích cỡ như đã mô tả. Nếu tinh hoàn có kích thước nhỏ hơn tiêu chuẩn, đó là dấu hiệu teo tinh hoàn. Đây có thể là bệnh lý bẩm sinh hoặc là hậu quả của một chấn thương, viêm nhiễm hoặc bệnh lý nội tiết đã hoặc đang tồn tại.

Sưng tinh hoàn hoặc sưng cả túi bìu

Tình trạng này xuất hiện trên một hoặc hai bên tinh hoàn mà trước đó hoàn toàn bình thường. Người bệnh có thể kèm sốt, cảm giác ớn lạnh, bìu rất đau, đặc biệt là khi sờ nắn, đụng chạm, vận động mạnh, hoặc kèm với biểu hiện tiểu rát buốt và dịch mủ đường tiểu. Thông thường nhất, đây là các trường hợp nhiễm khuẩn đường tiết niệu ngược dòng gây nhiễm khuẩn đường dẫn tinh, viêm mào tinh – tinh hoàn. Tuy nhiên cũng cẩn thận với bệnh lý xoắn thừng tinh (gây thiếu máu nuôi tinh hoàn, dẫn đến hoại tử tinh hoàn) cũng có biểu hiện tương tự khó phân biệt.

Cục u trong tinh hoàn và không gây đau

Sờ thấy khối cứng chắc bên trong tinh hoàn là một dấu hiệu dự báo mạnh cho trường hợp ung thư tinh hoàn. Người bệnh và bác sĩ cần phối hợp tốt để loại trừ ung thư trước khi nghĩ đến các chẩn đoán và điều trị khác.

Bìu phồng to và không đau

Bìu phồng to nhưng mềm mại và không đau khi sờ nắn có thể là dấu hiệu của bệnh lý tràn dịch tinh mạch (có quá nhiều dịch giữa các lớp bao bọc tinh hoàn), đôi khi là dấu hiệu của các bệnh lý ống phúc tinh mạc.

Đau tức hoặc đau âm ỉ ở tinh hoàn

Trong trường hợp đau dữ dội, đau ngay cả khi sờ nắn hoặc không sờ nắn thì cần lưu ý các bệnh lý viêm tinh hoàn, xoắn thừng tinh, chấn thương tinh hoàn,…

Mặt khác với những triệu chứng đau chỉ âm ỉ, gây cảm giác khó chịu ở tinh hoàn cũng là dấu hiệu của bệnh lý giãn tĩnh mạch thường tinh. Đây là bệnh lý nguy hiểm vì có nguy cơ làm giảm chất lượng tinh trùng, gây vô sinh nam. Đặc biệt, cơn đau do giãn tĩnh mạch thừng tinh thường xảy ra trong lúc ngồi lâu, đứng lâu hoặc làm việc quá nặng. Người bệnh thường thấy đau tinh hoàn vào buổi trưa và buổi chiều tối hơn buổi sáng, các triệu chứng giảm hẳn nằm nghỉ ngơi.

Lời kết

Hiểu biết tường tận những biểu hiện thường gặp của bệnh tinh hoàn sẽ giúp các đấng mày râu phát hiện các bệnh lý và có phương án điều trị hiệu quả nhất, tránh ảnh hưởng đến chức năng sinh sản của nam giới.

Để được tư vấn về tình trạng bệnh lý ở tinh hoàn, Quý khách hàng vui lòng liên hệ hotline: 0902 353 353.